Deirdre Denkt Door

Bijna vakantie… nog even volhouden en doorbijten. Toch zit mijn hoofd soms al vol met zomerse dingen. Zoals pakweg… hommels…

Wist je dat een hommel in staat is om hulpmiddelen te leren gebruiken? Dit komt uit een studie waarbij hommels (die geen vertebraten zijn en dus geen ruggenwervel hebben en een zeer kleine herseninhoud) werden aangeleerd om een touwtje te gebruiken om nectar uit een bloem te krijgen. Ook werden ze getraind om een balletje in een holletje te krijgen. Dit is geen pure conditionering want er werd vastgesteld dat de hommels steeds bijleerden in dit proces.

Tot nu toe gingen we ervan uit dat het gebruik van hulpmiddelen puur voor vertebraten was en voornamelijk voor de mens. Dat het dus zeer complexe hersenfuncties nodig had om tot stand te komen.

De hommels in het experiment leerden niet zomaar een trucje. Ze leerden door te kijken, te proberen en aan te passen. En ze kozen uiteindelijk de handigste manier. Dat is exact wat wij met onze leerlingen doen wanneer we hulpmiddelen inzetten: we zoeken samen uit wat werkt, wat helpt, en wat energie bespaart. Want leren is al pittig genoeg. Hulpmiddelen zijn geen krukken of ‘valsspelen’ – ze zijn net als die golfstok van de hommel: een slimme zet om een doel te bereiken.

Een mooie wet van de natuur komt hier ook boven: Survival of the fittest wil immers niet zeggen: wet van de sterkste (wat altijd wordt beweerd) maar wel wet van diegene die zich het beste kan aanpassen aan zijn situatie. Diegene die dus ijzersterk wordt om te compenseren waar het moeilijk loopt.

Het gebruik van hulpmiddelen is een natuurlijk proces, niet alleen in de mensenwereld of de wereld van de gewervelden maar overal. En uiteraard ook op school bij onze leerlingen. Survival of the fittest: wie kan omgaan met zijn of haar hulpmiddelen, al dan niet na een intensief leerproces, die komt er wel!

Wat we van de hommels leren? Dat hulpmiddelen normaal zijn. Dat iedereen baat heeft bij iets wat het leven een tikje makkelijker maakt. En dat wie slim is, daar gewoon gebruik van maakt .Dus als we in de klas hulpmiddelen aanbieden, dan doen we dat niet omdat iemand het niet “zelf zou kunnen”, maar omdat we net geloven in gelijke kansen via compenserende middelen.  En wij, als leersteuncentrum, helpen hierbij!